حسابداری حمل و نقل بین المللی به تمامی فرآیندهای مالی مرتبط با جابجایی کالاها بین کشورهای مختلف اشاره دارد. این حوزه شامل مدیریت هزینه‌های مربوط به حمل و نقل، مالیات‌ها، تعرفه‌های گمرکی، نرخ ارز، بیمه کالاها و سایر مواردی است که در فرایند تجارت بین‌المللی نقش دارند. مدیریت مالی در حمل و نقل بین‌المللی به دلیل پیچیدگی‌های بسیاری که در حوزه‌های مالیاتی و ارزی وجود دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
یکی از دلایل اصلی اهمیت حسابداری حمل و نقل بین المللی، توانایی آن در مدیریت پیچیدگی‌های مالی مرتبط با جابجایی کالاهاست. این حوزه به کسب و کارها کمک می‌کند تا هزینه‌های حمل و نقل را به‌درستی پیش‌بینی کنند و در نتیجه از خسارات ناشی از محاسبات نادرست جلوگیری کنند.
در این مقاله می خواهیم موارد مربوط به حسابداری شرکت های حمل و نقل بین المللی را بررسی کنیم. حسابداری حمل و نقل مخصوصا در شرکت های حمل و نقل بین المللی اهمیت زیادی دارد زیرا این شرکت ها غالباً به عنوان یک شرکت مشارکتی یا هلدینگ اداره می شوند. بنابراین بسیار مهم است که در تجارت و حسابداری در حسابداری حمل و نقل آشنا شوید.
مهم ترین نکته شروع هر کسب و کار اطمینان از انجام صحیح امور حسابداری است. بخش حسابداری هر شغل حرف اول را در بقای آن حرفه می‌زند. همان طور که می دانید حرفه ی حمل و نقل و باربری نیز مانند سایر مشاغل دارای انواع هزینه‌ها، برگ خریدها و اسناد مالی مربوط به صدور بارنامه ها است.
از آنجایی که اصول ثانویه حسابداری در برخی شغل ها با یکدیگر متفاوت است بنابراین این نوع حسابداری نیز با سایر مشاغل دارای تفاوت هایی می باشد.
مسائل حسابداری حمل و نقل بین المللی
- رسید انبار
در زمان ترخیص محموله های وارداتی در گمرکات کشور، این کالا متعلق به شرکت حمل و نقل است و پس از انجام تشریفات گمرکی، شرکت حمل و نقل بر اساس تعرفه انجمن شرکت های حمل و نقل بین المللی و با توجه به محل تخلیه (تهران، شهر های دیگر، مناطق آزاد) مالکیت محموله را از سیستم جامع امور گمرکی منتقل کرده و اصطلاحاً رسید انبار را به صاحب جدید محموله تحویل می دهد. دارایی ها و محاسبات مالیاتی و صورتحساب برای صاحب بار به عهده حسابدار حمل و نقل بین المللی است.
- کریری
هر شرکت حمل و نقل با چندین کامیون قرارداد دارد که مسئولیت صدور اسناد حمل و نقل بین المللی و حسابداری آن ها را به عهده دارد.
- کارنه تیر
کارنه تیر در واقع یک سند حمل و نقلی معتبر در بین کشور های عضو اتحادیه TIR است. این سند را شرکت حمل و نقل بین المللی از اتاق بازرگانی خریداری کرده و توسط بخش صدور سناد شرکت مذکور تکمیل شده و به راننده کامیون داده می شود. این کارنه تیر دارای دو نوع 6 برگ و 14 برگ (اصطلاحاً 6 و 14 ووله) است.
راننده ای که قصد دارد از کشور مبدا به کشور مقصد برسد اگر بار دربستی داشته باشد از هر گمرک و ایستگاه مرزی که عبور می کند یک برگ از کانه تیر بریده می شود. در حسابداری حمل و نقل، حسابدار مسئول امور مربوط به خرید کارنه تیر از اتاق بازرگانی و عملیات دریافت پول و قبض رانندگان است.
- راه نامه بین المللی
راه نامه بین المللی (cmr) سندی رسمی است که طبق آن یک شرکت حمل و نقل کالا بیمه می شود. شرکت های مختلف خدمات بیمه بار را ارائه می دهند. شرکت حمل و نقل سیمر با هماهنگی آژانس های بیمه آن را صادر و بیمه می کند. روند رسیدگی به بیمه و دارایی ها و مالیات مهرهای صادر شده توسط شرکت حمل و نقل به عهده حسابداری حمل و نقل است.
cmr مخفف چیست؟ CMR مخفف Convention Merchandises Routiers است. یعنی قرارداد بین المللی حمل و نقل جاده ای کالا. راه نامه کامیون سندی غیر قابل معامله است که معمولاً در 6 تا 14 نسخه صادر می شود. 3 نسخه اصلی این سند توسط صادرکننده، حمل کننده و گیرنده کالا امضا می شود و بقیه در گمرکات ورود و خروج کشورهای بین المللی استفاده می شود.
- فورواردری
فورواردری به مواردی گفته می شود که شرکت حمل و نقل با صاحبان کالا یا شرکت های تولید کننده قرارداد منعقد می کند و دیگر وظیفه صدور اسناد آن ها را ندارد و فقط موارد مربوط به آماده سازی و بارگیری کامیون است. حسابدار وظیفه تسویه حساب با صاحب محموله و دریافت پول از آن و همچنین پرداخت کرایه رانندگان و ثبت اسناد حسابداری حمل و نقل مربوط به آن را بر عهده دارد.
در تجارت بین الملل، کالا از طریق شرکت های واسطه حمل می شود. این شرکت ها با توجه به وظایفی که انجام می دهند به دو دسته تقسیم می شوند: Forwarder و Carrier.
نقش هزینه‌ها در حمل و نقل بین المللی
یکی از بخش‌های کلیدی حسابداری حمل و نقل بین المللی ، مدیریت هزینه‌های حمل و نقل است. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های سوخت، بیمه، گمرک، مالیات، نیروی کار و سایر عوامل مرتبط با انتقال کالاها بین کشورهاست. در این حوزه، محاسبه دقیق هزینه‌ها از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، زیرا حتی یک اشتباه کوچک می‌تواند منجر به زیان‌های بزرگی برای شرکت‌ها شود.
برای مثال، یک شرکت حمل و نقل که به درستی از سیستم‌های حسابداری استفاده می‌کند، می‌تواند تخمین دقیقی از هزینه‌های آینده خود داشته باشد و بر اساس این تخمین‌ها، قیمت‌گذاری صحیحی برای خدمات خود تعیین کند. این شرکت همچنین می‌تواند با استفاده از اطلاعات دقیق مالی، تصمیمات بهتری برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سودآوری بگیرد.
مالیات‌ها و تعرفه‌های گمرکی
یکی از چالش‌های مهم در حسابداری حمل و نقل بین‌المللی ، محاسبه و پرداخت مالیات‌ها و تعرفه‌های گمرکی است. هر کشور قوانین خاص خود را برای واردات و صادرات کالا دارد و این مسئله می‌تواند به پیچیدگی‌های مالی در حسابداری شرکت‌های حمل و نقل بیفزاید. بنابراین، آشنایی دقیق با این قوانین و نحوه محاسبه صحیح مالیات‌ها و تعرفه‌ها یکی از مهمترین وظایف بخش حسابداری در این شرکت‌هاست.
اگر شرکتی بتواند به‌طور صحیح این قوانین را مدیریت کند، می‌تواند از هزینه‌های اضافی که ممکن است به دلیل جریمه‌های مالیاتی و تعرفه‌های گمرکی نادرست ایجاد شوند، جلوگیری کند. این مسئله نه تنها از نظر مالی بلکه از نظر قانونی نیز اهمیت دارد، زیرا هرگونه تخلف در پرداخت مالیات‌ها می‌تواند عواقب قانونی جدی برای شرکت‌ها داشته باشد.
تفاوت بین فعالیت کریری و فورواردری
سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که تفاوت فعالیت شرکت کریری با یک شرکت فورواردری چیست؟ در واقع وظیفه اصلی هر دو شرکت حمل کالا از یک کشور مبدا به مقصد دیگری در ازای دریافت دستمزد است.
اما مسئولیت های شرکت های کریری بیش از فورواردری است. زیرا فورواردرها که به آنها کارگزار نیز گفته می شود، در واقع واسطه بین حامل و فرستنده یا گیرنده کالا هستند و شرایط و مقدمات حمل و نقل کالا را فراهم می کنند؛ اما آنها هیچ گونه مسئولیتی در قبال حمل و نقل فیزیکی کالا ندارند. از طرف دیگر کریری حمل و نقل قانونی کالا است و طبق قراردادی که با فرستنده کالا بسته است، مسئولیت حمل و نقل فیزیکی کالا را به طور کامل بر عهده گرفته است.
به عبارت دیگر، فورواردر یک شرکت یا شخص متخصص در زمینه حمل و نقل است که با استفاده از روش های مختلف حمل و نقل ترکیبی، روش حمل و نقل کالا را برنامه ریزی می کند و اسناد را تهیه می کند و سایر تشریفات اداری را انجام می دهد. اما کریر نوعی حامل کالا نیز هست.
حقوق شرکت کریر
طبق قوانین بین المللی، شرکت های حمل و نقل با فعالیت کریری، وظایف مسئولیت ها و حقوق خاصی دارند که به شرح زیر است:
- شرکت حمل تنها بر اساس مفاد C.R.M مسئول پرداخت غرامت است. کنوانسیون و با مفاد کنوانسیون توسط فرستنده و گیرنده مطابقت خواهد داشت.
- در صورت بروز حادثه ای خارج از محدوده اختیارات حامل که موجب عدم اجرای تعهد شود، حامل از پرداخت خسارت مصون خواهد بود.
- Carrier فاقد مهر و موم شماره ای است که در صورت مغایرت در محتوای بسته های Akband یا ظروف، به همان روشی که از فرستنده دریافت شده است، به مقصد تحویل می شود.
- اگر فرستنده با اظهار نظر غیر واقعی در مورد کمیت و کیفیت کالا موجب خسارت شود یا هزینه های اضافی و غیر معمولی را برای شرکت حمل کننده متحمل شود، باید آن را جبران کند.
- حامل تا زمان دریافت اجاره و هزینه مربوطه نمی تواند به مالک اجازه تصرف کالا را بدهد.
- اگر کامیون بیش از زمان تعیین شده منتظر بارگیری یا تخلیه است، مشتری باید هزینه توقف را پرداخت کند.
مدیریت نرخ ارز در حسابداری حمل و نقل بین‌المللی
یکی دیگر از چالش‌های مهم در حسابداری حمل و نقل بین‌المللی، مدیریت نرخ ارز است. شرکت‌های حمل و نقل که در سطح بین‌المللی فعالیت می‌کنند، معمولاً با چندین ارز مختلف سر و کار دارند. نوسانات نرخ ارز می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر هزینه‌های حمل و نقل و در نتیجه سودآوری شرکت‌ها داشته باشد.
مدیریت دقیق نرخ ارز در حسابداری، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مرتبط با تغییرات نرخ ارز را کاهش دهند و بتوانند بهترین زمان برای انجام معاملات بین‌المللی را انتخاب کنند. برای مثال، اگر نرخ ارز به نفع شرکت تغییر کند، می‌توانند از این فرصت برای افزایش سود استفاده کنند، اما اگر نرخ ارز به ضرر آنها باشد، با اتخاذ تدابیر لازم می‌توانند زیان‌ها را کاهش دهند.
نتیجه گیری
در مجموع، حسابداری حمل و نقل بین المللی یکی از عوامل حیاتی در مدیریت مالی و موفقیت شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی است. این حسابداری با مدیریت صحیح هزینه‌ها، مالیات‌ها، تعرفه‌های گمرکی، نرخ ارز و بیمه، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های خود را بهینه کنند و از بروز زیان‌های مالی جلوگیری کنند. همچنین، استفاده از تکنولوژی‌های نوین در حسابداری می‌تواند به بهبود دقت و کارایی این فرآیند کمک کند.
با بهره‌گیری از سیستم‌های پیشرفته و آگاهی کامل از قوانین بین‌المللی، شرکت‌ها می‌توانند عملکرد خود را بهبود بخشند و در برابر چالش‌های بازار جهانی مقاوم باشند.
سوالات متداول در رابطه با محاسبه هزینه حمل و نقل بین المللی
- چگونه می‌توان هزینه‌های حمل و نقل بین‌المللی را بهینه کرد؟
یکی از راه‌های بهینه‌سازی هزینه‌های حمل و نقل بین‌المللی، استفاده از سیستم‌های حسابداری دقیق و به‌روز است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های سوخت، بیمه، گمرک و مالیات‌ها را به‌درستی مدیریت کنند.
- چه مدارکی برای حسابداری حمل و نقل بین‌المللی نیاز است؟
مدارک مهم در حسابداری حمل و نقل بین‌المللی شامل رسید انبار، کارنه تیر، راه‌نامه بین‌المللی (CMR) و اسناد مالیاتی و گمرکی است که باید به‌درستی ثبت و مدیریت شوند.
- حسابداری حمل و نقل بین‌المللی چگونه با نوسانات نرخ ارز مواجه می‌شود؟
مدیریت نوسانات نرخ ارز در حسابداری حمل و نقل بین‌المللی از طریق استفاده از استراتژی‌های پوشش ریسک و تحلیل بازار ارز انجام می‌شود تا از زیان‌های ناشی از تغییرات ناگهانی نرخ ارز جلوگیری شود.
- چگونه می‌توان مالیات و تعرفه‌های گمرکی در حمل و نقل بین‌المللی را محاسبه کرد؟
برای محاسبه صحیح مالیات و تعرفه‌های گمرکی، حسابداران باید به قوانین گمرکی کشورهای مبدأ و مقصد آشنا باشند و از نرم‌افزارهای حسابداری استفاده کنند تا محاسبات دقیق‌تری انجام شود و جریمه‌های مالیاتی کاهش یابد.
سلام
ممنون بابت مطلب مفیدتون